NETWORK MARKETİNGDE KARŞILAŞILAN ENGELLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ – 9: NETWORK MARKETİNG HELAL Mİ? & NETWORK MARKETİNG CAİZ Mİ?
Biliyoruz ki zihin aydınlanmayınca ve algılar berraklaşmayınca bu iş olmaz, network marketing yapılamaz. Ancak bu soruları sorarken seçtiğimiz muhataplarda bilgi eksikliği varsa her şey birbirine girer ve zihinler daha da bulanıklaşabilir.
En baştan şunu ifade edeyim: Ben bir din uzmanı değilim, network marketing yapan, artık bu alanda uzmanlaşmak için çalışan, okuyan, gelişen, geliştiren ve üreten biriyim.
İşi Ehline Bırakmak, Soruyu Uzmanına Sormak Gerek
Bilmediğimiz bir işi ehline bırakmak, aklımıza takılan sorunun en doğru yanıtına ulaşmak için de uzmanına sormak gerek
Hayatında hiç çilek yetiştirmemiş bir oto tamircisine çilek yetiştirmenin püf noktalarını sorarsanız sadece fikir alabilirsiniz. Bu fikirde büyük ihtimalle bilginin zerresi bile yoktur, içi boş altı mesnetsizdir.
Oysa bu soruyu daha önce defalarca çilek yetiştirip bu alanda uzmanlaşmış bir çiftçiye sorsak daha doğru bir cevap alabiliriz diye düşünüyorum. Oto tamircisi olsa bile diğer yandan çilek yetiştiren ve bu alanda iyi sonuçlar almış bir kişiye de sorular sorulabilir.
Kısaca diyebiliriz ki bir soru, farklı alanlarda uzmanlık gerektiriyorsa bu alanların hepsinde yeteri kadar bilgisi olan birine sorulmalıdır. Sadece bir alanda uzman birisine farklı bir alana ilişkin soru sormak ile sadece fikrini almış oluruz. Gerçek bilgiye ulaşamayız.
Disiplinler Arası İrtibatlar
Dolayısıyla konu uzmanına ve her alana dair bilgileri içerecek detaylı bir şekilde sorulmalıdır. Çünkü her husus ile ilgili söylenecek sözlerde disiplinler arası irtibatlar dikkate alınmalıdır. Gerçek ve doğru bir sonuca ancak bu şekilde ulaşılır.
Network marketing caiz mi? Network marketing helal mi? Sorusu da iki farklı disiplinin birleşiminden oluşur. Birincisi network marketing, ikincisi ise din.
Din ve fıkhi konular hakkında derin bilgilere sahip olmayan bir network marketing çalışanının bu işin caizliği ile ilgili kesin yorum yapması doğru değildir.
Tam aksi bir durumda da network marketingin geneliyle veya ilgili network marketing şirketinin işleyişi hakkında detaylı bilgiye sahip olmayan bir din adamının da bu işin caiz olmadığı ile ilgili kesin yorum yapması doğru değildir diye değerlendiriyorum.
Peki genelde ne oluyor? Network marketing caiz mi? Network marketing helal mi? soruları aklına gelen kişiler, network marketing hakkında hiçbir bilgisi olmayan bir din adamına bunu soruyorlar.
Sorarken de çok sığ ve yüzeysel bir şekilde “Sen onu üye yapıyorsun, o öbürünü ekliyor, ürün satıyorsun, hem kendinden hem ekibinden dolayı para kazanıyorsun” gibi bir basitlikle ve hatalı bir şekilde konuyu ele alıyorlar.
Bu kadar basit bir iş mi acaba network marketing?
Acaba bu işe dair bazı noktalar dikkatlerden kaçıyor mu?
- Eğitimler
- Saha çalışmaları
- Danışmanlıklar
- Toplantılar
- İl içi, il dışı faaliyetler
- Sunumlar
- Akademiler
- Sorunlar ve çözümleri için saatlerce yapılan istişareler
- En küçüğünden en büyüğüne herkesi ilerletmek için yapılan bu ve benzeri faaliyetler…
Değerli dostlar…
Ticari ve iktisadi hayatta yeni ihtiyaçların ortaya çıkması ile beraber, bazı dini prensip ve hükümlerin aslına uygun olarak yeniden yorumlanması ve çağa uygun yeni çözümler üretilmesi kaçınılmazdır.
Klasik Ticaret ve Network Marketing
Hepimiz biliyoruz ki ticaret, reel bir ürünü müşteriyle buluşturmaktır. Yazımızın ilk cümlesine dönelim: “Network marketing bir ticarettir; aynen bakkallık gibi, eczacılık gibi, emlakçılık ya da manifaturacılık gibi.”
Network marketingde de reel bir ürün var, gerçekten etkili, faydalı bu ürün ve hizmetler müşteri ile buluşturuluyor.
Network marketing ile klasik ticaretin ayrıldığı en önemli nokta ürünün müşteriyle buluşturulma aracıdır. Network marketingde ürünler, bir market, eczane veya herhangi bir dükkan aracılığıyla değil distribütörler aracılığıyla tüketiciye ulaştırılıyor.
Bu aracılığı yapmak için kullanıcı olmak, sadece perakende satmak ya da bayi olmak ihtimaliniz var. Hiçbir zorunluluk olmadan, bayi olmak karşılığında dilediğin ürünleri satın alabilirsiniz.
Bayi olduğunuz zaman da başkalarına tavsiye ederek onların da ucuza ürün almasını sağlayabilirsiniz. İlave olarak distribütörlük verme, organizasyon kurma ve daha da artan oranlarda ucuza ürün alma haklarına da sahipsiniz.
Özgürlük, dilediğini yapmak değildir aslında. Gerçek özgürlük, istemediğini yapmamaktır. İşte network marketing işinde bu anlamda çok özgürsünüz, istemediğiniz hiçbir şeyi yapmak zorunda değilsiniz.
Yukarıda ifade ettiğimiz ucuza ürün alma, distribütörlük verme, organizasyon kurma ve kariyerler arttıkça daha da artan oranlarda indirimli ürün alma haklarına sahipsiniz. Sadece ucuza ürün almak istiyor ve diğer hiçbir şeyi yapmak istemiyorsanız yapmak istemediğiniz hiçbir şeyi yapmak zorunda da değilsiniz.
Network Marketinge Dair Eleştiriler ve Gerçekler
Tüm bunlara rağmen network marketing hakkında bilgisi eksik olanlar ve disiplinler arası ilişkileri bilmeyenler bu sektördekiler için;
- Birbirinin sırtından kazanıyor.
- Alttakiler çalışıyor, üsttekiler yatıyor.
- Üsttekiler kariyer yapıyor, alttakiler yapamıyor.
- Sonradan girenler hep altta kalıyor.
- Emek olmadan para kazanılıyor gibi söylemlerde bulunabiliyorlar.
Bunu diyenlerin network marketingdeki kazanç planından bihaber oldukları kesindir. Sistemsel olarak insanları emek vermeye zorunlu kılan binary sistemlerden, unilevel sistemlerden, eşleşmeden, zayıf koldan hiçbir haberleri yoktur.
Network marketing işinde hiçbir iş ve hizmet sektöründe görülmediği kadar fırsat eşitliği ve liyakate bağlı ilerleme vardır. Sadece ve sadece çalışan kazanır. Emek veren herkes, bir diğerini rahatlıkla hem kazanç hem de kariyer olarak geçebilir.
Bu konuda Network Marketing İşinde Parayı Yukarıdakiler mi Kazanır? başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederim.
Bu işte verilen emeklerin niteliği bir müddet sonra değişebilir. İlk başlarda sürekli sahada olmak, sunum yapmak, yeni birileriyle görüşmek yani emek yoğun çalışmak gereklidir.
Sonraki zamanlarda işin içine ekip yönetimi girer. Daha farklı ve daha nitelikli bir şekilde sistem yoğun çalışmak gerekir.
Sürekli sunum ya da demo yapmaya gerek kalmaz. Lider yetiştirmek, ekibin sorunlarını çözmeye çalışmak, onların dertleriyle dertlenmek gerekir.
Her İşi İyi Yapan, Kötü Yapan Vardır
Bunlar yanında her meslekte iyiler veya kötüler vardır. Her müteahhit, her doktor, her öğretmen kesinlikle her yaptığını doğru yapar, aralarında etik dışı çalışan yoktur denilemez.
Yaptığı binalara gerektiği kadar demir ya da çimento koyan müteahhit de vardır, demir ve çimentodan çalan müteahhit de.
Pazarda domates satarken poşete beş tane sağlam yanında üç tane çürük domates koyan pazarcı da vardır, hepsini sağlam koyan da.
“Çalışmana gerek yok, yattığın yerden para kazanacaksın, 3-5 ay sonra zengin olacaksın” diye abartılı konuşan networker da vardır, bu işte başarı ve kazanç için emek vermek gerektiğini söyleyen de.
Ekipleri için dertlenen, onların gelişimi için projeler üreten, gecesini gündüzüne katan networker da vardır, yan gelip yatarak para kazanılacağını düşünen de…
Yani herhangi bir işi doğru, dürüst ve etik bir şekilde yapan da vardır, yapmayan da. Bundan dolayı bir işe kötü, haram, caiz değil denilemez, denilmemelidir. Aslolan işi yapan kişinin yaptığının caiz olup olmadığıdır, işin değil.
Ekip Arkadaşlarımızın Yanlışlarından Doğan Mesuliyetler
Bunlar yanında özellikle birilerinin bu işi yapmalarına vesile olduktan sonraki süreçlere ilişkin şüpheleri de irdelemekte fayda var. Sponsoru olduğumuz kişiden oluşmuş ekip arkadaşlarımızın yaptıkları veya yapmadıkları nedeniyle bizleri yıpratması muhtemel vicdani yük ve sorumluluklardan bahsedelim.
Bir kişiye sponsor olduk, bir ekip oluşturduk ve bu ekibe liderlik yapmaya başladık. En altlardaki birinin söylediği yalanlar veya yaptığı yanlış aktarımlar dolayısıyla bize de bir gelir geldi. Acaba bu gelirde dini açıdan bir sıkıntı olur mu?
Bu konuda şunu söylemekte fayda var. İyiliğe açılan yollar teşvik edicidir, vesile olmak ile oluşur. Vesile olan kişi yapan gibidir. Oysa kötülükler tercih meselesidir, ilgili kişiyi bağlar.
Siz baştan itibaren etik, dürüst, ahlaklı çalışmanın yollarını öğretiyor, gördüğünüz – duyduğunuz problemlere müdahalede bulunuyor ve güzelliklere vesile olmaya gayret ediyorsanız sorumluluğu üzerinizden atarsınız.
Buna verilebilecek en iyi iki örnek ile konuyu biraz daha açalım.
Bir öğretmen düşünün. Tüm öğrencilerine hep iyiliği, güzelliği, iyi insan olmayı öğretiyor. Öğrencilerinden biri kötü yollara sapıyor ve örneğin bomba yapma konusunda uzmanlaşıp bunu başkalarına öğretiyor. Bundan dolayı o öğretmen mi mesuldür?
Bir peygamber düşünün. Tüm insanlığa doğruları, Allah’ın emirlerini aktarıyor. Yüzyıllar sonra onun dinini kabullenmiş din adamlarının veya o dinin mensuplarının işledikleri günahlar ya da aktardıkları yanlış öğretiler nedeniyle peygamberi ya da dini suçlamak ne kadar doğrudur?
Bu örneklerden de anlaşılacağı üzere ekip arkadaşlarınıza doğru, dürüst ve etik çalışmayı öğretin. Problem ve yanlışları düzeltmeye gayret edin. Size düşen budur, vicdani olarak rahatlamanızı sağlayacaktır.
Bu konuda Network Marketing İşinde İkna Etmenin En Kolay Yolu başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederim.
Yazıyı toparlamak ve kısa fakat çok önemli bir özet olması amacıyla dört önemli iddiaya hem network marketing hem de din alanında yani iki farklı disiplinde de uzmanlaşmış gerçek bir uzmanın ağzından cevap verelim:
İDDİA 1: Sistemde yer alanların elde ettiği kazanç, ağırlıklı olarak sisteme yeni kişiler kazandırılması ve bu sayede oluşan komisyon, prim, teşvik, ödül ve benzeri isimler altında nitelendirilen menfaatlerin dağıtılması üzerine kurulmamalıdır. Dolayısıyla sistemin, yeni kişiler kazandırmayı değil mal veya hizmetlerin satışını esas alması gerekir. Ayrıca satılan bu mal veya hizmetlerin dini açıdan meşru olması gerekir.
CEVAP 1: Düzgün işleyen network marketing sistemlerinde sisteme yeni üye kazandırıldığı için komisyon, pirim, teşvik ve ödül alınmaz. Verilen komisyon, üyenin almış olduğu üründen dolayı yani satın alınan bir mala vesile olunmasından dolayıdır. Herhangi bir kimsenin markete gidip bir miktar ürün alması gibi kişi ilgili network marketing firmasından ürün alır. Hatta isteyen herkes, bir distribütör aracılığıyla tek bir tane bile ürün alabilir. Ama bir network marketing şirketine bayi olmak, onun lisansını almak, bayilik verme yetkilerine sahip olmak ve organizasyon kurmak isteyenler elbette bütün klasik ticaretteki bayilikler gibi bir miktar ürün almalıdır. Çünkü şirketin bu bayilikleri takibi ve dijital işleyişi, ofis ve kira giderleri ve kayıt işlemleri sadece tek bir ürün alınması neticesinde elbette yapılamaz. Günümüzde ciddi ve kurumsal çalışan hangi mağazaya giderseniz gidin kayda değer bir miktar ürün aldığınızda hemen sizin telefon numaranızı ve bilgilerinizi alırlar, sistemlerine kayıt yapmak isterler. Yani bir network marketing şirketindeki bayilik esnasındaki kayıt işlemi satın alınan maldan dolayıdır. Yapılan kayıt, gönüllü müşteri ve organizasyon topluluğunun takibi içindir. Verilen prim, satın alınan üründen dolayıdır, kişi kaydedildiği için para alınmaz, prim ödenmez.
İDDİA 2: Sisteme dâhil olmak isteyenlerden işe başlamaları ya da başladıktan sonra sistemde kalabilmeleri için veya daha sonradan herhangi bir gerekçeyle karşılıksız bir ücret talep edilmemelidir. Bu meyanda organizasyonun normal hizmet giderleri dışında herhangi bir isim altında bir bedel alınmamalıdır.
CEVAP 2: Düzgün işleyen network marketing sistemlerinde distribütörlerin sistemde kalabilmeleri için herhangi bir ücret talep edilmez. İsteyen istediği zaman ayrılabilir, böyle bir zorunluluk yoktur. Türk ticaret kanunlarına tam riayet edilir; ürün iadesi ve üyelik iptali işlemlerinde hiçbir zorluk çıkarılmaz.
İDDİA 3: Üyenin, firmadan mal / hizmet alabilmesi için yeni üye bulma zorunluluğu olmamalıdır.
CEVAP 3: Düzgün işleyen network marketing sistemlerinde ürün veya hizmet alabilmek için yeni üye bulma zorunluluğu yoktur. Bayi olarak kalmak isteyen herkes yılda sadece bir tane bile ürün alarak bayilik sisteminde devam edebilir. Bir okula kayıt yaptıran ama hiç okula gitmeyen, bir kamu kurumunda işe başlayan ama hiç gitmeyen kişilerin işi elbette devam etmez. Düzgün network marketing sistemlerinde de bayilik sistemi buna benzer, şirket yılda bir ürün ile bile aktif olmayan bir distribütöre, bilgi işlem sunucularında, işletim sisteminde yer verip masraf etmek istemez. Şayet kişi bayi olmak istemiyorsa istediği herhangi bir distribütörden, istediği zaman ve istediği kadar ürün alabilir.
İDDİA 4: Sisteme dâhil olan katılımcının bizzat kazandırdığı yeni üyeler sebebiyle bir prim alması caizdir. Ancak kazandırılan üyenin daha sonradan yaptığı satışlardan ve onun da getirdiği yeni üyeler ile onların yaptığı satışlardan, herhangi bir emek veya üstlenilen risk olmaksızın prim almak ise caiz değildir.
CEVAP 4: Bu iddiadaki açıklama kesinlikle çelişkilerle doludur ve network marketingin işleyişini bilmeyenler tarafından ortaya atıldığı çok açıktır. Bütün doğru network marketing firmalarında yeni üyelerden pirim almak kolaydır ve bunun adı sponsorluk bonusudur. Ama asıl zor olan, emek isteyen, eğitimler ve liderler yetiştirme ile kazanılabilecek prim ise, organizasyon kurma ve bu organizasyonu geliştirme bonusudur. Organizasyon bonusu ekseriyetle zayıf koldan verilir. Çünkü şirket, işe alınan her bireyin sponsorları tarafından desteklenmesini sağlamak ister, akıp giden ve emek verilmemiş bir koldan dolayı ödeme yapmaz. Yani organizasyon bonusunu almak sponsorluk bonusunu almaktan çok ama çok daha zordur, en çok emeğin yapıldığı alan burasıdır.
Her işte olduğu gibi network marketing işini de yanlış yapanlar var. Bu işi suiistimal edenlerin hataları, network marketingin suçu değil…
Bundan dolayıdır ki bir işe caiz değil demek yerine o işi yapan kişinin nasıl yaptığına bakmak daha doğrudur. Yapılan işin haram veya helal olduğunun en önemli göstergesi kişilerin çalışma ahlakları olsa gerek.
Ayrıca network marketinge helal veya haram demek için sadece network marketing ya da sadece dini bilgilere sahip olmak tek başına yeterli değildir. Hem dini usulleri hem de network marketing işindeki, ilgili şirketteki çalışma usullerini iyi irdelemek lazımdır.
En çok da o işi yapan networkerın tavır, hareket ve çalışma ahlakını…
Bu yazımızın da içinde bulunduğu ve alanında ilk ve en geniş kapsamlı kitap olan “Network Marketingde Mazeret, İtiraz ve Eşiklere Dair Çözümler” isimli kitabımızı satın almak için lütfen ziyaret ediniz: https://nmakademi.com/magaza/
Sorularınız ve katkılarınız için sayfanın altındaki yorum bölümünden ya da sitemizde bulunan herhangi bir iletişim kanalını kullanarak bizlere çekinmeden yazabilir ve ulaşabilirsiniz.
Gelecek, fırsatları bugünden görebilenlere aittir…
Sağlıcakla kalınız…
Son Yorumlar